Bilgisayar Kasa fanı
Kasa Fanı Modelleri
Bir bilgisayarın var olabilmesi için birkaç birleşene ihtiyacı vardır. Bunlardan en önemlisi bilgisayar kasalarıdır. Bilgisayar kasaları, bilgisayarların beynidir. İnsan beyninde su eksikliği olunca nasıl ağrı yapıyorsa, bilgisayar ana bileşenlerinin yeteri kadar soğuk olmaması da bilgisayarın gürültü yapmasına, hatta bozulmasına neden olur. Bu yüzden de bilgisayarların yeteri kadar fan ile soğutulması gerekmektedir. İki farklı türde PC kasa fanı vardır: statik basınçlı fanlar ve yüksek hava akışlı fanlar. Fan statik basıncı, bir fanın performansını tanımlayan iki parametreden biridir. Diğeri ve daha yaygın olanı, fanın dakikada veya saatte verdiği hava hacmidir. Fan statik basıncı, havayı istenilen yönde hareket ettirmek için fanın üflemesi gereken direnç basıncıdır. PC oyuncuları için yüksek hava akışı ve yüksek basınçlı statik fanlar iki farklı sınıflandırmadır. Yüksek basınçlı statik fanlar, radyatörlerde, merkezi işlem biriminde (CPU) ve grafik işlem birimi GPU soğutucularında, sabit sürücülerin önünde ve hava akışının aksi takdirde bir nesne tarafından engellenebileceği diğer yerlerde kullanılır. Yüksek basınç kabiliyetleri sayesinde tıkanmadan kaynaklanan kısıtlamaların üstesinden gelebilirler. Yüksek hava akışlı fanlar, mümkün olduğu kadar çok havayı iterken, statik basınçlı fanlar, yüksek empedans ve dirençli kurulumların üstesinden gelmek için özel olarak tasarlanmıştır. Radyatörler ve kasa ağları, statik basınçlı fanların pazarlandığı PC yapılarında daha yaygın hale geliyor.
Kasa Fanı Nasıl Takılır?
Sistem üreticileri, bir PC içindeki ısıyı yönetmek için genellikle soğutuculara ve fanlara güvenirler. Yeni bir PC'yi yükseltiyorsanız veya oluşturuyorsanız veya PC'niz aşırı ısınıyorsa, yeni veya ek fanlar yüklemeniz gerekebilir. Günümüzde satılan kasaların ve bilgisayarların çoğunda kullanılmayan fan yerleri mevcut olacak. Tüm fanlar çalışıyor olsa bile, en az bir tane fazladan yer bulunması oldukça önemlidir. Tipik bir PC'nin içindeki çiplerin çoğu çok fazla ısı üretir ve sabit kalabilmek için bir tür aktif soğutma gerektirir. Nvidia'nın GeForce RTX 3000 serisi grafik kartları ve AMD'nin Ryzen 5000 işlemcileri gibi güçlü yeni donanımlar daha da fazla ısı dağılımı talep eder. Arızalı bir fanı çıkarmak veya yenisini takmak için bir yıldız tornavidaya ihtiyacınız olacak. Fanı değiştiriyorsanız, eskisini kasadan sökerek ve kabloyu başlıktan (veya MOLEX bağlantısından) çıkararak başlayın. Yeni fanınızın vidaları yoksa eskisini yeniden kullanabilirsiniz. Bir fanı monte etmek için, vida delikleri kasadaki deliklerle aynı hizaya gelecek şekilde montaj konumunda tutun. Fanı bir elinizle yerinde tutarken, diğer elinizle yerine sabitlemek için dört vidayı kullanın. Kasa fanı takmak için fanı bir elinizle yerinde tutun. Diğer elinizle fanı dört vidayla yerine sabitleyin. Bir fanı yerinde tutan plastik sürtünme klipsleriniz varsa, klipsleri açın, fanı çıkarın ve yenisini yerine yerleştirin. Ardından, fanı kullanılmayan bir fan başlığına takın. Başlıklar, uygun bir bağlantı sağlamak için anahtarlanmıştır. Dört pimli başlıklar, 3 pimli fanlarla çalışır, ancak fan hızları üzerinde kontrolünüz olmaz. Dört pimli fan bağlantıları, bilgisayarınızın fanın hızını anında değiştirilmesine olanak tanır. Genellikle, bir sistem gürültüyü azaltmak için hızı düşürür ve daha fazla soğutma gerektiğinde hızı artırır. Bir fan denetleyicisi satın almak size ek fan başlıkları verecektir. Alternatif olarak, 3 pinli/4 pinli - MOLEX adaptörlerini kullanabilir ve fanları doğrudan PSU'ya bağlayabilirsiniz. (MOLEX konektörleri de anahtarlıdır.) MOLEX fan konektörleri daha eskidir ve fan için herhangi bir kontrol sunmaz, ancak bağlanmaları kolaydır. Fan (ve diğer) kablolarınızı uygun kablo yönetimini veya bazı araçlar kullanarak yönlendirin. Bu, kabloların dönerken fana çarparak vızıltı sesine neden olmamasını sağlayacaktır. Fanlarla temas eden kablolar da fanı tamamen durdurabilir veya daha da kötüsü kabloya zarar verebilir. Bu yüzden fanları değiştirirken kablo ve fanları olabildiğince birbirinden bağımsız şekilde yerleştirmeniz de fayda var.
Kasa Fanı Anakarta Nasıl Bağlanır?
Tipik bir anakart fan konektörü, bir PC fanının kablosunun ucuna takılan üç veya dört pimli bir konektördür. Bu, anakart üzerindeki üç veya dört pimli fan başlığına takılır. Konektördeki çentiği başlıktaki kılavuzla hizalamaktan başka yapacak bir şey yok. Her iki tarafı hizalayın, konektörü başlığa doğru hafifçe bastırın ve ardından güvenli göründüğünden emin olmak için bağlantıyı inceleyin. Güvenli bir bağlantı sağlanabilmesi için fan konnektörünün ucunun anakart başlığıyla aynı hizada olduğunu emin olunmalıdır. Bağlantıların görünmemesi veya gevşek şekilde durmaması gerekir. Konnektör, sabitlenmesi için bir mandal içermez, bu nedenle anakart fan konnektörünü doğrudan dışarı çekerek çıkarmak kolaydır. Anakartınıza birden fazla fan eklemek onun daha kolay soğutulmasına yardımcı olur. Ama bu tamamen bilgisayarınızdaki anakarta bağlıdır. Çoğu anakartta en az iki konnektör bulunur. Biri işlemci, ikincisi kasa fanı için kullanılır. Üst düzey anakartlar altı veya daha fazla fanı destekleyebilir. Sisteminizin tüm fanları çalışıyorsa ancak sistem sıcak veya kararsız çalışıyorsa, daha fazla fan eklemeniz gerekebilir. Kasanız daha fazla fan alamıyorsa veya çok gürültülüyse sıvı soğutmayı düşünebilirsiniz. Bir fanı değiştirmeniz gerekiyor ise, doğru boyuta ve konnektöre sahip bir yedek buldurduğunuzdan emin olun. Doğru boyuttaki kasa fanını saptandıktan sonra, fan soketlerine dikkatlice pervanelerine zarar vermeden yerleştirmeniz gerekecektir.
Fan Kullanım Alanları Nelerdir?
Bilgisayar fanları, kasa içerisinde bulunan bileşenlerin azami düzeyde ısınmasını sağlamak için kullanılan yardımcı birimlerdir. Bilgisayarın içerisinde neredeyse bulunan her bölüm için fan kullanılabilir. Bir fanın hızı, devir/dakika veya RPM olarak ölçülür ve RPM derecesi ne kadar yüksek olursa, fan o kadar hızlı döner. Bununla birlikte, çoğu durumda, RPM derecesi ne kadar yüksekse, bir fan o kadar gürültülü olur. ● Kasa fanı - kasanın içinde, bilgisayar kasasının yanında bulunan bir fan. Bilgisayar kasasındaki havanın dolaşmasına ve kasadan daha sıcak havanın dışarı üflenmesine yardımcı olur. ● CPU fanı - bilgisayar işlemcisinin üzerindeki fan. İşlemciden sıcak havayı çekip üfleyerek işlemcinin daha soğuk kalmasına yardımcı olur. ● Güç kaynağı fanı - güç kaynağının içinde bulunan bir fan. Güç kaynağı fanı, güç kaynağından ve bilgisayardan daha sıcak hava üfler. ● Video kartı fanı - video kartındaki fan. Özellikle video oyunları oynarken, videoları düzenlerken ve diğer GPU veya yoğun grafik gerektiren görevler sırasında daha güçlü video kartlarının aşırı ısınmasını önlemeye yardımcı olur. ● Ekran kartı fanı- üst düzey video kartlarında yerleşik bir fan bulunur, bu nedenle video kartının üzerine veya içine bir fan takmanıza gerek yoktur. Video kartındaki fan çalışmayı durdurursa, sorunu çözüp çözemediğini görmek için basınçlı hava kullanarak temizlemeyi denenebilir. Aksi takdirde, aşırı ısınmayı önlemek için video kartını değiştirmeniz gerekir.
Kasa Fanı Fiyatları
Kasa fanı fiyatlarına bakmadan önce bilgisayarınızın hangi fana ihtiyacı olduğunu belirlemek oldukça önemlidir. Bu belirleme doğrultusunda daha uygun fiyata bir fan bulmak olasıdır. Bilgisayarınıza fan seçerken dikkat etmeniz gereken beş faktör vardır. ● Hava Akışı ve Statik Basınç Optimizasyonu, ● Fan Boyutu, ● Fan Kalınlığı, ● Rulman Tipleri, ● PWM ve Voltaj Bazlı Fan Hız Kontrolü. Bu beş faktör aynı zamanda kasa fanların fiyatının belirleyici faktörüdür. Kasanıza fan seçerken boyutuna, kalınlığına, rulman tipleri gibi biçim faktörlerine dikkat etmeniz gerekir. Kasanın fanın bulunduğu kısım küçük boyutta olabilir ve siz büyük boyutta bir fan aldıysanız yanlış bir satın alım yapmış olursunuz. Kasa fanları, oldukça uygun fiyattaki bilgisayar bileşenlerindendir. Fiyatlar arasındaki farklar ilk olarak fan hızına, sonrasında ise sırasıyla, optimizasyonu, rulman tipleri, kalınlığı ve boyutuna bağlı olarak değişiklik gösterir.
